Að lifa og njóta við starfslok

Starfslok eru stór tímamót í lífi flestra þegar við kveðjum vinnumarkaðinn fyrir fullt og allt og snúum athyglinni alfarið að okkur sjálfum, það er eigin heilsu, þörfum, lífsháttum og gildum. Það merkir ekki að lífinu sé lokið, svo langt því frá en það er margt sem hefur áhrif á hvernig við upplifum starfslokin og tímann sem við tekur sem farsælan. Á Íslandi eru starfslok í kringum sjötugsaldurinn, sumir kjósa að fara í hlutastarf við 65 ára aldur meðan aðrir keppast við að vinna fullt starf fram yfir sjötugt. Þar sem mannfólkið er svo ólíkt þá er ekki til nein ein aðferð um hvernig sé best að standa að starfslokum.

Undirbúningur fyrir starfslok

Það er þó mikilvægt að undirbúa starfslokin tímanlega því það er svo margt sem þarf að huga að þegar við hættum að fá launatekjur og byrjum að fá fastar lífeyrisgreiðslur. Í dag býðst að sækja starfslokanámskeið m.a. hjá stéttarfélögum og félagasamtökum víða um land sem hafa það markmið að hjálpa einstaklingum að undirbúa þessi tímamót með ýmsum hætti. Þátttaka á slíkum námskeiðum er ekki einungis góð fyrir einstaklinginn sjálfan heldur einnig samfélagið í heild því hér gildir viðhorfið „allir fyrir einn og einn fyrir alla“. Það eru samt margir sem átta sig ekki á tilgangi þess að undirbúa árin eftir starfslok þrátt fyrir að það tímabil einkennist af töluverðum óráðstöfuðum tíma, breyttum fjárhag, hlutverkum og venjum. Vinnan hefur mikil áhrif á hvernig við skipuleggjum líf okkar, ráðstöfum deginum, gefur okkur hlutverk, veitir okkur fjárhagslegt öryggi og skapar tækifæri til samveru og samskipta við aðra yfir daginn og vikuna. Þegar starfshlutverkinu lýkur lenda því miður sumir í því að ferðum utan heimilisins fækkar, kyrrsetan eykst og einverustundum fjölgar hægt og rólega.

Iðja og félagstengsl eru mikilvægir þættir heilbrigðis

Þegar við horfum á fræði iðjuþjálfunar þá horfa þau á einstaklinginn sem iðkanda og þörf hans til að geta stundað þær athafnir sem hann kýs. Iðju sem gefur lífinu hans gildi og hefur í sumum tilfellum lækningagildi fyrir líkamlegt, andlegt og félagslegt heilbrigði. Þegar líður að starfslokum er þarft að átta sig á hvaða iðja og félagstengsl eru líkleg til að hlúa áfram að þáttum heilbrigðis þegar ekki er þörf á að mæta til vinnu lengur.

Greinaskrifin eru hluti af dýrmætu samstarfsverkefni Heimastyrks við Sólrúnu Erlu Gunnarsdóttur félagsráðgjafa sem stendur fyrir vefsíðunni Aldur er bara tala. Þar munu birtast greinar meðal annars eftir mig og aðra sérfræðinga tengt málefnum aldraðra. Fyrsta greinin mín birtist í desember sem fjallar um starfslok og mikilvægi þess að hlúa að eigin heilsu og þátttöku í samfélaginu við starfslok til að viðhalda líkamlegri, andlegri og félagslegri færni og heilbrigði á efri árum. Greinina má lesa í heild sinni inn á heimasíðunni Aldur er bara tala.